نویسنده: دکتر حسین شیرزاد، دکترای توسعه کشاورزی
تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش جهانی(GVC) در خصوص محصولی مانند گندم ابزارهای مفهومی و روش شناختی لازم را برای ما کارشناسان کشاورزی ایرانی برای درک اقتصادهای جهانی، منطقه ای و محلی فراهم می کند. معمولا برای تجزیه و تحلیل محصولی(GVC) از یک رویکرد از بالا به پایین(قیاسی) برای مطالعه چگونگی اداره شرکت های پیشرو جهانی بر تجارت استفاده می کند. رویکردی از پایین به بالا که بر چگونگی شکل دهی موسسات محلی، مسیرهای توسعه در سطح محلی، ملی و منطقه ای تمرکز دارد. این یادداشت از چارچوب GVC برای درک اینکه ساختار نهاده- ستانده صنعت جهانی گ1ندم (سازمان صنعتی گندم) چگونه است؟ چگونه GVC گندم در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) عمل می کند پویایی روندهای کلیدی در زنجیره ارزش گندم و چالش ها، شیوه ها و سیاست های کلیدی زنجیره ارزش برای حفظ عرضه گندم پایدار و مقرون به صرفه در چیست؟ راه گشا میباشد. بر اساس آخرین آمارهای سال 2022 پنج شرکت بزرگ بر تجارت جهانی گندم تسلط دارند. همگی این پنج شرکت مستقر در نیمکره شمالی جهان میباشند و حدود 90 درصد تجارت بین‌المللی گندم را کنترل میکنند.این شرکتها می‌توانند از قدرت مالی خود برای واسطه‌گری معاملاتی و کسب آربیتراژ بیشتر استفاده کنند که امکان کسب سودهای عظیم را فراهم می‌کند، حتی در زمان کمبود جهانی غذا مانند بحران جهانی غذا در سال‌های 2007-2008 نیز این 5 شرکت بالاترین نرخ سودها را کسب نموده بودند. اماکشورهای خاورمیانه از رویکردهای مختلفی برای دستیابی به امنیت غذایی استفاده می کنند. این کشورهای از چندین رویکرد برای مقابله با چالش های امنیت غذایی استفاده می کنند. امارات متحده عربی، کویت، قطر و عربستان سعودی از منابع نفتی برای تامین مواد غذایی از طریق تجارت و سرمایه گذاری در کشت فرا سرزمینی سرمایه گذاری می کنند. برخی دیگر مانند مصر، سوریه و ایران به دنبال افزایش تولید داخلی برای کاهش وابستگی به واردات و حفظ ذخایر استراتژیک هستند. مسائل متعددی بر روی (GVC) در خاورمیانه تأثیر می گذارد. تغییرات شدید اقلیمی، ساختار متزلزل سیاست های تولید، مشکلات زیست محیطی، به ویژه کمبود آب، تولید داخلی گندم را محدود می کند. بنابراین در خاورمیانه نقش دولت ها در کنترل رفتار قیمتی و پویایی زنجیره ارزش گندم در طول زنجیره و تنظیم قیمت نان بالاست. از این روی، کشورها مداوما ظرفیت ذخیره سازی خود را ارتقا می دهند تا تغییرات قیمتی ناشی از نقصان های عرضه را کاهش دهند. یک نکته دیگر؛ مداخله نهادی یا حضور “میراث نهادی قوی” در این کشورهاست که شامل انحصارات دولتی، یارانه ها و کنترل قیمت ها می شود. اصولا تغییر سیستم یارانه ها بسیار دشوار است و تلاش برای انجام این کار معمولاً با ناآرامی های مدنی روبرو می شود. اما نکته مهم این است که کشورهای خاورمیانه پس از بحران کووئید در حال تنوع بخشیدن به پایگاه عرضه خود هستند. عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر (به میزان کمتر) مداوما در آسیای میانه و کارائیب در کشت فراسرزمینی سرمایه گذاری می کنند. با این حال، این پروژه ها در مراحل اولیه اجرا هستند و البته نگرانی های زیادی در مورد این پروژه ها بویژه در باب مهارت کم کشاورزی و زیرساخت های توسعه نیافته و قواعد حقوقی متزلزل در امور ارضی کشورهای میزبان وجود دارد. گندم بطور متوسط حدود 37 درصد از کالری مصرفی مردم در منطقه خاورمیانه را تشکیل می دهد. این منطقه در مجموع واردکننده خالص 58 میلیون تن غلات است که آن را به بزرگترین منطقه واردکننده خالص گندم در جهان تبدیل می کند . از سوی دیگرگندم یک کالای استراتژیک در منطقه است که اکثر دولت ها از ابزارهای حمایتی مستقیم برای محافظت از تولید محلی استفاده می کنند. اقتصاد سیاسی و پویایی اجتماعی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا نقش مهمی در نحوه نگاه مردم به وابستگی فزاینده به واردات گندم و دسترسی به نان دارد. چارچوب GVC وابستگی متقابل بین تجارت جهانی و دسترسی محلی به گندم و محصولات گندم را روشن می کند. در انجام این کار، چارچوب GVC می تواند به درک جدیدی از امنیت غذایی کمک کند که پویایی پیچیده تجارت جهانی، ژئوپلیتیک، بازارها و ساختارهای مالی و نهادها و حتی مافیای محلی را در بر می گیرد. صنعت جهانی گندم یک کالای مهم هم از نظر امنیت غذایی و هم در توسعه سایر کالاها از جمله صنعت خوراک دام و محصولات غذایی با ارزش بالا است. اما علیرغم اهمیت آن، کمتر از 25 درصد از تولید سالانه گندم در خارج از مرزها مبادله و صادر می شود و بقیه آن در داخل کشورها استفاده می شود با این حال، گندم وارداتی برای چندین منطقه، مانند MENA، که برای تامین تقاضای منطقه به واردات وابسته است، بسیار حیاتی است. تجارت گندم علیرغم اهمیت مداوم آن در خاورمیانه و نوسانات قیمت فزاینده با کاهش در تجارت فله روبرو است. پنج شرکت چند ملیتی بازرگانی غلات در فناوری ها و ابزارهای مالی و محیط بلاک چین و فین تک ها بسیار متنوع هستند. از ابتدای سال 2000 جهانی شدن سیستم های کشاورزی ،سبب تغییر زنجیره ارزش چندین کالای غذایی از جمله گندم شده است و تقاضا برای غلات در میان چالش هایی مانند بنیادگرایی سلفی، تنش آبی و نوسانات قیمت به افزایش خود ادامه داده و خواهد داد. زنجیره ارزش جهانی گندم پیچیده است و به تعداد انگشت شماری از صادرکنندگان و موسسات تجاری بین المللی وابسته است. شرکت های پیشرو بین المللی در زنجیره خریداران اولیه هستند و تولید را به مناطق مصرف مرتبط می کنند. نقش آنها پیامدهایی جدی برای امنیت غذایی و تجارت غلات دارد. حاکمیت زنجیره ارزش با شرکت های پیشرو در تجارت و فرآوری غلات است که دارای قدرت در زنجیره هستند. عملیات آنها پیچیده است، معاملات با کیفیت، قیمت و سایر اطلاعات مدون شده است، و آنها ظرفیت پیش بینی مدیریت گندم و سایر زنجیره های تامین غلات را دارند آنها اولین خریداران بزرگ در زنجیره هستند و در بهبود مزیت نسبی خود از طریق یکپارچه سازی عمودی، هماهنگی و مالکیت دارایی سرمایه گذاری می کنند. این معامله گران اطلاعات کیفیت بازار غلات و در دسترس بودن غلات را جمع آوری و استفاده می کنند که نه تولیدکنندگان و نه سایر خریداران قادر به دسترسی و پردازش آن نیستند. موسسات بین المللی، از جمله” Cargill، Bunge، Archer Daniels Midland و COFCO” ظرفیت و استعداد پیشرفته ای برای تجزیه و تحلیل داده ها و استفاده از اطلاعات برای مدیریت موقعیت ها و ریسک های بازار فیزیکی و مالی جهانی خود دارند. ذرت، برنج و گندم حیاتی ترین محصولات برای امنیت غذایی هستند که حدود 43 درصد از عرضه جهانی کالری را تشکیل می دهند سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تخمین می زند که تقاضا برای این مواد اولیه تا سال 2050 به حدود 3.3 میلیارد تن خواهد رسید. زنجیره‌های ارزش جهانی به سیر متسلسلی از فعالیت‌های با ارزش افزوده بالا اشاره دارد که شامل ایجاد، تحویل و استفاده نهایی از یک محصول یا خدمات میشود. حاکمیت یکی از محورهای تجزیه و تحلیل GVC است. حکمرانی به «روابط اقتدار و قدرتی اشاره دارد که چگونگی تخصیص منابع مالی، مادی و انسانی و جریان های مالی-پولی-کالا و اطلاعات را در یک زنجیره تعیین می‌کند» که چگونه حمکروایی شرکتی می تواند به طور فعال توزیع سود و ریسک را در یک صنعت شکل دهد و بازیگرانی را که چنین قدرتی را اعمال می کنند، را شناسایی نماید. سه متغیری که تعیین می کنند زنجیره های ارزش جهانی چگونه اداره می شوند و تغییر می کنند، عبارتند از: (الف) پیچیدگی معاملات، (ب) توانایی کدگذاری معاملات، و (ج) قابلیت های پایه تامین. شرکتها، این موضوع را با ایجاد پنج نوع مدل حکمرانی GVC اعم از (سلسله مراتبی، وابستگی، رابطه ای، مدولار و بازاری) از سطوح بالا تا پایین هماهنگی به همراه عدم تقارن قدرت توضیح می دهند. گندم از گروه غلات است که در بیش از 221 میلیون هکتار کشت می شود و بیش از هر محصول دیگری اراضی کشاورزی زمین را اشغال می کند. همچنین گندم با 172 میلیون تن در سال های قبل از کوویید بیشترین ارزش مبادله را داشت و همچنان دارد. گندم غذای اصلی برای اکثر جمعیت جهان، بزرگترین واردات مواد غذایی از نظر تناژ در کشورهای در حال توسعه و بخش عمده ای از کمک های غذایی اضطراری را نشان می دهد. از سوی دیگر مهمترین منبع کربوهیدرات و منبع اصلی پروتئین گیاهی است غلات همچنین منبعی محبوب برای خوراک دام جهت تولید دام و لبنیات است. تجارت، رشد جمعیت، آب و هوا، و یارانه های دولتی بر چگونگی رشد تولید و تجارت گندم تأثیر می گذارد.گندم به طور کلی یک محصول تمایز نیافته است. با این حال، آگاهی و ترجیحات مصرف کننده مانند غلات ارگانیک و غیر ژنتیکی اصلاح شده فرصت هایی برای تمایز ایجاد می کند. گندم معمولاً به عنوان گندم زمستانی یا بهاره که نشان دهنده گونه های فصلی است طبقه بندی می شود. استانداردهای کیفی گندم شامل سطوح پروتئین، محتوای گلوتن و کیفیت آسیابانی، واحد دانه و قدرت آرد است. مقدار هسته های آسیب دیده، مواد خارجی و هسته های چروکیده و شکسته شده در سطوح بسیار پایین قابل قبول است.اما اکثر کشورها استانداردهای عمومی بین المللی آلاینده های مضر و گندم آلوده را نمی پذیرند ویژگی هایی مانند رطوبت رنگ و مقادیر پروتئین بر ارزش نانوایی، آسیاب گندم، و قیمت تأثیر می گذارد در استانداردهای خاورمیانه ای یک تن گندم تقریباً 2220 قرص نان تولید می کند. در جغرافیای زنجیره ارزش جهانی گندم؛ با وجود افزایش تولید گندم، بطور متوسط تنها حدود 23 درصد از کل تولید گندم معامله می شود. در فوریه 2017، تولید جهانی گندم به بیش از 758 میلیون تن در مقایسه با 736 میلیون تن در زمان مشابه سال قبل رسید. البته در سطح جهانی، دوره هایی از نوسان قیمت وجود دارد. قیمت ها می توانند در کوتاه مدت به دلیل عوامل متعددی از جمله افزایش تقاضا برای سوخت های زیستی افزایش یابد یا افزایش قیمت نفت که بر هزینه حمل و نقل و تولید در صنعت گندم تأثیر می گذارد تغییر کند. یکی از موثرترین فاکتورها، نرخ برابری کاهش ارزش دلار آمریکا نسبت به سایر ارزهاست. از سال 2012مصرف رو به رشد در خاورمیانه، ترکیه، روسیه، هند، برزیل، MENA و اندونزی. افزایش تقاضا برای خوراک دام گندم؛ را در پی داشت. تقریبا ده تولید کننده برتر گندم حدود 70 درصد تولید جهانی را تامین می کنند. چین و هند با حجم تولید بیش از 130 میلیون و 98 میلیون در سال 2017 تا 2018 در میان ده کشور برتر قرار دارند.با این حال، آنها همچنین از بزرگترین مصرف کنندگان گندم نیز هستند. ایالات متحده آمریکا، روسیه، اوکراین، فرانسه، کانادا و استرالیا بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان گندم هستند. جغرافیای حجم صادرات گندم در اواسط دهه 2000 از آمریکای شمالی و اروپا به منطقه دریای سیاه تغییر کرد. روسیه در حال حاضر با حدود 83 میلیون تن از سال 2017-2018 بزرگترین تولیدکننده گندم است و با صادرات بیش از 33 میلیون تن از سال های 2020، از کانادا و ایالات متحده پیشی گرفته است .حدود 80 درصد از صادرات گندم روسیه به خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) انجام می شود. اما صادرات غلات روسیه به دلیل شرایط آب و هوایی، پویایی های ژئوپلیتیکی و موانع صادرات مزمن مانند ممنوعیت های تجاری و تعرفه های بالاتر بسیار پرنوسان است. پس از سال‌ها واردکننده بودن، روسیه و اوکراین از اواسط دهه 2000 به عنوان صادرکنندگان مهم غلات ظاهر شدند و نزدیکی آنها به بزرگترین واردکنندگان در خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA)، اروپا، و سایر مناطق به آنها مزیت لجستیکی در مقایسه با صادرکنندگان غلات آمریکای شمالی می دهد. اخیراً، آنها شروع به صادرات به مقاصد صادراتی سنتی آمریکای شمالی و استرالیا مانند آسیا و آمریکای جنوبی کردند. تا قبل از جنگ اکرایین، شرکت‌های تجاری چندملیتی مانند “گلنکور و کارگیل” در حال سرمایه‌گذاری در صادرات غلات روسیه و اوکراین برای دستیابی به بازارهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و سایر مناطقی بودند که می‌خواستند غلات ارزان‌تری خریداری کنند.کشورهای منا و آسیا بزرگترین واردکننده و مصرف کننده گندم هستند. کشورهای منا به شدت به واردات گندم وابسته هستند که بیش از 35 درصد کالری دریافتی را تشکیل می دهد. حدود 30 درصد از صادرات جهانی گندم به خاورمیانه و شمال آفریقا می رود تا تقریباً 58 درصد از نیازهای مصرفی آن را پوشش دهد. مصر بزرگترین واردکننده گندم در سطح جهان است، تقاضای آن می تواند بر قیمت های جهانی تأثیر بگذارد و دسترسی آن به گندم ارزان، پایه ثبات ملی و اجتماعی آن است. افزایش قیمت جهانی گندم و اختلالات زنجیره تامین بر ناامنی غذایی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا تأثیر می گذارد و می تواند به ناآرامی های اجتماعی کمک کند. پنج بخش اصلی در زنجیره ارزش جهانی گندم (GVC) وجود دارد که عبارتند از: نهاده‌ها، تولید، تجارت، فرآوری و بازاریابی. نقشه GVC گندم با شبکه‌ای از بازیگران بین‌المللی پیوند دارد که ورودی‌هایی با ارزش بالا، لجستیک و مدیریت فعالیت‌های زنجیره تامین مختلف را در حین انتقال دانه از تولیدکنندگان به بازارهای نهایی، ارائه میکنند. غلات ورودی به آرد، خوراک دام، غذا، تولید صنعتی و صنایع سوخت زیستی تبدیل میشود. این زنجیره نسبت به نهاده‌ها و هزینه‌های لجستیک، حجم عرضه و ارزش‌گذاری ارز ، نرخ های تسعیر، حساس به قیمت است. دولت ها بر بخش هایی از زنجیره از طریق ابزارهایی مانند استانداردهای غلات، یارانه ها، بازاریابی و مقررات تجارت تأثیر می گذارند. نوسانات اقتصادی، خشکسالی، و ابتکارات خودکفایی باعث ایجاد محدودیت های تجاری و سیاست های حمایتی می شود که متخصصین آن را تهدیدی برای بازار می دانند. کشورها با خرید نهاده هایی مانند بذر، زمین و سایر نهاده ها، GVC گندم را در بخش تولید فعال می کنند. ارتقاء در زنجیره به عوامل بسیاری از جمله تحقیق و توسعه، لجستیک پیشرفته و سرمایه گذاری در بخش های پردازش زنجیره بستگی دارد. این صنعت به طور فزاینده ای پیچیده و به یارانه ها و شرایط آب و هوایی وابسته است، اغلب نوسان دارد و بسیار متمرکز است. بخش تجاری این زنجیره، بزرگترین واحد بازاری زنجیره است و صادرات از کشورهایی مانند ایالات متحده بیش از 54 درصد از درآمد را تشکیل می دهد. نهاده های گندم شامل تحقیق و توسعه، آب، بذر، ماشین آلات، کودها و مواد شیمیایی و سموم کشاورزی است. تولیدکنندگان معمولاً بازیگران محلی هستند که در ترویج انواع بذرگندم و فروش بذر تخصص دارند. آب یک نهاده حیاتی است که مستقیماً بر عملکرد گندم و کیفیت محصول تأثیر می‌گذارد. چالش های آب و زمین های زراعی از جمله محرک های اولیه ای هستند که تولید را محدود کرده و کشورهای خاورمیانه را مجبور به واردات می کند. تولید گندم یکی از بزرگترین مصرف کنندگان آب پس از دام و برنج است . ریسک آب از جمله استرس های رطوبتی، آلودگی و قیمت ها برای بازیگران زنجیره ارزش گندم از جمله تولیدکنندگان، تجار کالا و شرکت های مواد غذایی و آشامیدنی نگران کننده است. در کشورهای خاورمیانه بذرهای گواهی شده گران هستند و به طور مداوم مورد استفاده قرار نمی گیرند. مؤسسات دولتی بازیگران اصلی تحقیق و توسعه هستند و متأسفانه بودجه آنها کم و توسعه نیافته است. از سوی دیگر، در کشورهای صادرکننده توسعه یافته مانند ایالات متحده، شرکت های بین المللی بزرگ بازیگران اصلی در تحقیق و توسعه، بذر، کود، مواد شیمیایی کشاورزی و ماشین آلات هستند. تمرکز بازار در کودها، مواد شیمیایی کشاورزی و ماشین آلات؛ هزینه بالای ورودی ها؛ نرخ تبدیل؛ و محدودیت در منابع طبیعی (زمین و آب) ظرفیت تولید داخلی بسیاری از کشورهای خاورمیانه را محدود می کند. بر خلاف مزارع بزرگ در کشورهای عمده صادرکننده، مانند ایالات متحده و روسیه، تولید گندم در خاورمیانه تحت سلطه کشاورزان خرده پا است و خریداران از چندین مکانیسم قرارداد از جمله قراردادهای آتی برای خرید گندم از تولیدکنندگان استفاده می کنند. تولیدکنندگان اغلب برای ادامه تولید گندم به یارانه‌های دولتی مانند وام‌های کم بهره و صندوق‌های جبران نقصان محصول وابسته هستند. گندم مراحل مختلف فرآوری مانند بوجاری، دانه بندی، آسیاب و تولید صنعتی را طی می کند. مرحله اول فرآوری، جمع آوری، تمیز کردن، آزمایش، درجه بندی و ذخیره سازی گندم است که در بار اندازهای کشور مبدا انجام می شود. بار اندازها عملکرد لجستیکی دارند و اولین پیوندی هستند که تولیدکنندگان را به خریداران متصل می کند. هلدینگ‌های بزرگ کشاورزی و شرکت‌های تجاری پیشرو مانند” آرچر دانیل میدلندز (ADM)، بانگه، کارگیل و دریفوس” در این بخش از زنجیره و مالکیت دارایی‌های هدف، ذخیره‌سازی و جابجایی غلات( ترانشیپ، ترانزیت) فعال هستند. ذخایر گندم یک دارایی استراتژیک است و دولت ها این مرحله از زنجیره را در بسیاری از کشورهای واردکننده مانند مصر و عربستان سعودی برای تضمین امنیت غذایی کنترل می کند. بیشتر تأسیسات ذخیره سازی در کشورهای خاورمیانه قدیمی و پراکنده هستند که به آسیب و از بین رفتن غلات کمک می کند. کیفیت گندم در مرحله آسیاب مهم است و مصرف نهایی آن را تعیین می کند. گندم آسیاب شده شامل آرد، سبوس، گلوتن، کلش و نشاسته است که از نهاده های نان، محصولات پخته شده و سایر محصولات می باشد.کشورهای صادرکننده گندم بازیگران اصلی آسیاب ها نیز هستند. به عنوان مثال، ” ADM ” مالک حدود سی و چهار کارخانه آرد در ایالات متحده و کارائیب است. برای سال‌ها، شرکت ADM Milling تقریباً بزرگترین شرکت های زنجیره ای آسیاب آرد در ایالات متحده بود. آرد گندم آسیاب شده به خرده فروشان، نانوایی ها یا تولیدکنندگان مواد غذایی فروخته می شود که به نوبه خود آن را به عنوان آرد، نان یا محصولات مبتنی بر گندم به مصرف کنندگان خرده فروشی می کنند. سایر خریداران در زنجیره شامل عملیات خدمات غذا و مشتریان سازمانی هستند. گندم با کیفیت پایین وارد تولید غذای حیوانی می شود که تقاضای فزاینده ای برای آن وجود دارد. بازیگران اصلی در اکثر محصولات مبتنی بر گندم از جمله خوراک دام، تاجران چند ملیتی مانندکارگیل Cargill،ADM و تولیدکنندگان مواد غذایی مانند Kellogg’s ، نستله ، دنون، General Mills هستند. زنجیره های خرده فروشی بزرگ و هایپرمارکت ها در اقتصادهای پیشرفته تسلط دارند. اما خرده فروشی در اقتصادخاورمیانه ای بسیار متنوع است. انواع مختلفی از شرکت های بازرگانی در GVC گندم وجود دارد: آنهایی که در تولید منشا فعالیت دارند و تاجران بزرگ جهانی کالا که در تولید غلات فعال هستند و شبکه های لجستیکی خود را دارند. این شرکت های فراملیتی، غلات را خریداری، توزیع، تجارت، پردازش، صادرات، ذخیره، جابجایی و بازاریابی بین المللی میکنند. تجارت در کالاهای کشاورزی همچنین شامل مدیریت جریان «آب مجازی» از کشورهای تولیدکننده به واردکنندگان است. بزرگترین تاجران غلات که اغلب گروه ” ABCD “نامیده می شوند، شرکت های:” آرچر دانیلز میدلند (ایالات متحده)، گروه بانج (ایالات متحده)، کارگیل (ایالات متحده آمریکا) و لوئیس دریفوس (فرانسه) هستند. از دیگرشرکت‌های برتر که اخیرا ظهور کرده‌اند،میتوان از ” Glencore Xstrata ” نام بردکه در بخش انرژی و معدن فعالیت دارد و بزرگترین تاجر غلات چند ملیتی در روسیه است. شرکت های آسیایی مانند میتسوبیشی (ژاپن)؛ ماروبنی (ژاپن)؛ میتسویی (ژاپن)؛ اولام (سنگاپور)؛ و شرکت ملی غلات، روغن و مواد غذایی چین(COFCO ) نیز بازیگران بزرگی در بازارهای محصولات کشاورزی هستند. این شرکت ها به شدت در حال سرمایه گذاری جهانی در مناطق تولید کننده عمده در آمریکای شمالی، اروپا، دریای سیاه و آفریقا هستند. از سال 2014، COFCO اعلام کرد که قصد دارد با سرمایه گذاری جهانی، ادغام عمودی و خرید Nidera و Noble با شرکت هایی مانند Cargill رقابت کند. و این کار تا تا 2021 ادامه داد. تاجران چند ملیتی بواسطه خرید سهام از شبکه ای از سیلوها، بنادر، کشتی ها و روابط کشاورزان برای خرید و فروش غلات به مشتریان مختلف از گروه های غذایی مانند Kellogg تا هیئت خرید دولتی گندم مصر استفاده می کنند. گندم در چندین بازار عمده آتی معامله می شود، از جمله بورس شیکاگوی ایالات متحده (CBOT) برای گندم نرم، بازار بورس شهر کانزاس (KCBT) برای گندم سخت، و بورس غلات پاریس (Marché à Terme International de France ATIF) کشف قیمت به طور کلی در جریان مبادلات غلات اتفاق می افتد. تغییرات قیمت بین مبادلات غلات و قیمت واردات به دلیل عواملی مانند هزینه حمل و نقل، کیفیت و تنوع غلات و تعرفه ها و ریسک های سیاسی رخ می دهد. بیشتر معاملات عمده غلات بر اساس قراردادهایی است که توسط انجمن تجارت غلات و خوراک (GAFTA) در لندن ایجاد شده است، انجمنی که توسط تاجران غلات، دلالان و بروکرهای بورسی با همکاری هفتاد و شش کشور در سال 1971 تأسیس شد. دولت های خاورمیانه و شمال آفریقا معمولا گندم را از طریق مناقصه های بین المللی تهیه می کنند. آژانس‌های دولتی واردکننده، اعلامیه‌ای مبنی بر قصد مناقصه صادر میکنند و از بازرگانان معتبر دعوت میکنند تا مناقصه بدهند و قیمت‌های خود را بر اساس مجموعه استانداردی از پارامترهای تدارکات که شامل حجم، کیفیت و تاریخ تحویل است، ارائه کنند. معمولاً مناقصه ها یک یا دو هفته قبل از تاریخ اختتامیه اعلام می شود و مناقصه گران تقریباً بیست و چهار ساعت برای پاسخگویی و معمولاً سی تا شصت روز فرصت دارند تا گندم را تحویل دهند. مکانیسم های تامین مالی، از جمله اوراق قرضه از تامین کنندگان و اعتبار اسنادی از خریداران، برای اجرای قرارداد بسیار مهم هستند. از اوایل دهه 2000، مفاهیم زنجیره‌های ارزش جهانی (GVC) به عنوان راهی برای تجزیه و تحلیل گسترش بین‌المللی و تقسیم‌بندی جغرافیایی زنجیره‌های تامین معاصر محبوبیت یافتند در این یادداشت چارچوب ساده ای در بخش تولید گندم معرفی شد تا بتوان بازیگران، فعالیت‌ها، سیاست‌ها، تحولات در شبکه‌های جهانی و محلی گندم و تأثیرات آنها بر نتایج امنیت غذایی با ترسیم جغرافیای بازیگران، عرضه، تقاضا، مصرف و تحقیقات در صنعت گندم، نقاط اهرمی و ساختارهای حاکمیتی را که بر نتایج امنیت غذایی تأثیر می گذارد، شناسایی کرد.