در حالی که وزارت جهاد بر صدور گواهی سلامت برای محصولات صادراتی تاکید کرده است، کارشناسان بخش و کمیسیون کشاورزی مجلس وزارتخانه را ملزم به صدور گواهی سلامت برای محصولات مصرفی در بازار داخل نیز می دانند.
با برگشت خوردن برخی محصولات کشاورزی از بازارهای صادراتی همچون روسیه و قزاقستان وزارت جهاد کشاورزی بالا بودن سموم و فلزات سنگین را در برخی از محصولات پذیرفته است. این وزارت خانه متعاقبا تکلیف کرده که برای صادرات انواع محصولات کشاورزی بایستی «گواهی سلامت» صادر گردد. به طوری که سرپرست دفتر توسعه صادرات طی نامه ای به تاریخ ۱۳ دی ماه ۱۴۰۰ به مسئولان مربوطه از جمله مسئولان بخش زراعت و باغبانی اعلام کرده که مقرر شده است تا برای صادرات کلیه محصولات کشاورزی علاوه بر گواهی بهداشت، اخذ گواهی سلامت از سازمان غذا و دارو الزامی است. بنابراین به کلیه تجار و صادرکنندگان محصولات کشاورزی اطلاع رسانی شود که حداقل ۵ روز قبل از حمل بار و هرگونه اظهار در گمرکات کشور با مراجعه به معاونت های غذا و دارو و وزارت بهداشت و آموزش پزشکی در استانها نسبت به اخذ گواهی سلامت محموله های صادراتی خود اقدام نمایند. در این نامه همچنین آمده است صدور هر گونه مجوز بهداشتی توسط سازمان حفظ نباتات منوط به ارائه گواهی سلامت می باشد.
با این وجود نسبت به اقدام صورت گرفته واکنش های متفاوتی از سوی کارشناسان و فعالان بخش کشاورزی طی روزهای اخیر صورت گرفت به طوری که برخی اظهار داشته اند: چرا وزارت جهاد کشاورزی خود را موظف به تامین سلامت محصولات صادراتی کرده اما برای فروش این محصولات در بازار داخلی الزام به صدور گواهی سلامت را مورد تاکید قرار نداده است و حتی هیچ سازوکاری نیز برای آن در نظر نگرفته است.
علاوه بر مباحث مربوط به استفاده از سموم بی خطر، تضمین سلامت محصول برای صادرات مستلزم این است که ما از وسایل حمل و نقل به روز و استاندارد برای حمل محصولات کشاورزی به بازارهای صادراتی استفاده کنیم
تولید محصولات کشاورزی سالم برای مصرف داخل باید پیش از تولید برای صادرات در اولویت باشد
عنایت الله بیابانی قائم مقام خانه کشاورز کشور به خبرنگار بازار می گوید: اگر چنین اتفاقی رقم خورده باشد به هیچ وجه شایسته نیست چرا که بخش کشاورزی قطعا در وهله اول برای مصرف داخل تولید می کند و لذا ماموریت اصلی این بخش این است که محصولات سالمی تولید کند که مردم ما از انواع و اقسام بیماری ها ایمن باشند و جامعه سالمی داشته باشیم.
بیابانی می افزاید: نمی شود که ما خود تولیدکننده باشیم و غذای ناسالم هم استفاده کنیم. همچنین محصولات کشاورزی به علت اهمیت استراتژیکی که دارد باید سالم به دست مردم برسد.
بیابانی در خصوص سلامت محصولات کشاورزی در حوزه صادراتی نیز می گوید: علاوه بر مباحث مربوط به استفاده از سموم بی خطر، تضمین سلامت محصول برای صادرات مستلزم این است که ما امکانات لازم را داشته باشیم و از وسایل حمل و نقل به روز و استاندارد برای حمل محصولات کشاورزی به بازارهای صادراتی استفاده کنیم.
صدور گواهی سلامت برای محصولات کشاورزی که در بازار داخل توزیع می شود مورد تاکید کمیسیون کشاورزی مجلس است
کمیسیون کشاورزی مجلس بر صدور گواهی سلامت برای محصولات کشاورزی مصرفی در بازار داخل تاکید دارد
جعفر راستی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در این خصوص به خبرنگار بازار می گوید: چنین ادعایی درست نیست و صدور گواهی سلامت برای محصولات کشاورزی که در بازار داخل توزیع می شود مورد تاکید کمیسیون است.
راستی می افزاید: طی نشستی که با بخش خصوصی و دولتی ها روز یکشنبه ۱۹ دی ماه جاری در کمیسیون داشتیم روی سلامت محصولات کشاورزی برای مصرف داخلی تاکید کردیم.
او تصریح می کند: از نگاه ما بحث برگشت خوردن برخی محصولات کشاورزی صادراتی در واقع یک موضوع سیاسی است چرا که محصولات ما پیش از این هم با همین رویه به بازارهای صادراتی ارسال می شد اما حال که این اتفاق افتاده به دلیل دخالت های رقبای ما در این بازارها است.
راستی تاکید می کند: گواه این حرف این است که وزارت کشاورزی روسیه به هیچ وجه محصولات ایران را برنگردانده بلکه یک NGO که همتای سازمان حمایت از مصرف کننده ایران است این موضوع را مطرح کرده و تحت فشار رقبای ما در این بازار، محصول فلفل ایران را برگردانده است.
این عضو کمیسیون کشاورزی می گوید: با همه توضیحات، ما قصد نداریم این مساله را توجیه کنیم و به وزارتخانه هم اعلام کردیم این مشکل باید حل شود و گلخانه ها بیش از گذشته کنترل شود.
کمیسیون کشاورزی مجلس در ابتدا بر تضمین سلامت جامعه و پس از آن بر سلامت محصولات ارسالی به بازارهای صادراتی تاکید دارد و وزارتخانه نیز آن را پذیرفته است
اگر سموم نامبرده خطرناک است و خطرناک بودن آن نیز از سوی کشور تایید شده است چرا باید مصرف کننده داخلی آن را استفاده کند؟
راستی می افزاید: ما همچنین به وزارتخانه اعلام کردیم بر فرض که بحث سموم را با کشورهایی مانند روسیه حل و فصل کردید، سوال این است که فلفل های برگشت خورده را در کجا مصرف کردید؟ آیا در بازار داخلی توزیع شده است یا معدوم شده است؟ در واقع حرف ما در کمیسیون این است که اگر سموم نامبرده خطرناک است و خطرناک بودن آن نیز از سوی کشور تایید شده است چرا باید مصرف کننده داخلی ما آن را استفاده کند؟
او می گوید: مسئولان مجاب شدند که دستورالعمل های مربوط به استفاده یا عدم استفاده از ۴ سم مورد نظر را برای بازار مصرف داخلی و مصرف صادراتی همزمان رعایت کنند. به عبارت بهتر ما ابتدا بر تضمین سلامت جامعه و پس از آن بر سلامت محصولات ارسالی به بازارهای صادراتی تاکید کرده ایم و وزارتخانه نیز آن را پذیرفته است.
نماینده مردم شبستر در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که صدور گواهی سلامت از چه زمانی اجرایی می شود می گوید: الزام صدور گواهی سلامت پیش از این نیز بوده است منتها مسئولان مربوطه در این حوزه ضعیف عمل کرده اند. بنابراین از یک طرف سازمان حفظ نباتات ملزم به تایید ایمن بودن سموم و کنترل میزان و نوع مصرفی آن است و از سوی دیگر سازمان بازرسی ملزم است در بازرسی ها و کنترل خروجی هر محصولی که از گلخانه یا مزارع به نیت توزیع در بازار داخلی یا ارسال به بازارهای صادراتی خارج می شود، کنترل کامل داشته باشند.
رئیس کمیسیون کشاورزی به وزارتخانه صراحتا اعلام داشته که اگر در بحث صدور گواهی سلامت تعلل یا تخلفی صورت بگیرد در وهله اول سازمان مربوطه باید خسارت بخش خصوصی را بپردازد
هر مسئول و سازمانی که در الزام به صدور گواهی سلامت برای محصولات کشاورزی خلل ایجاد کند با «ترک فعل» مواجه خواهد شد
او ادامه می دهد: به عبارت ساده تر طی نشستی که برگزار شد ما بر اجرای وظایف هر سازمان تاکید کردیم تا از خرید سموم گرفته تا مصرف سموم و خروج محصولات از گلخانه کنترل های لازم با سختگیری بیشتری صورت بگیرد. در عین حال اعلام کردیم که در خروج از گمرک به سمت بازارهای صادراتی کنترل ها باید دقیق باشد که این اتفاقات تکرار نشود.
راستی همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به تجربیات گذشته، چه تضمینی وجود دارد که موارد نامبرده صد درصدی رعایت شود، می گوید: هر سازمان و ارگانی تعلل کند برای او حتما «ترک فعل» زده می شود و از طریق مراجع قانونی پیگیری می شود. به طوری که رئیس کمیسیون کشاورزی در جلسه نامبرده صراحتا اعلام کردند که اگر در این امر تعلل یا تخلفی صورت بگیرد در وهله اول سازمان مربوطه باید خسارت بخش خصوصی را بدهد و از سوی دیگر پیگیری های لازم برای برخورد قانونی با مسئول مربوطه انجام می شود.
این عضو کمیسیون کشاورزی همچنین خاطر نشان می کند: با اعتراضاتی که اعضای کمیسیون نسبت به نوع و کیفیت سموم مصرفی صورت دادند، در نهایت مقرر شد که وارد کنندگان سموم کشاورزی فقط مجاز به وارد کردن سمومی شوند که نوع و برند آن مورد تایید جمهوری اسلامی باشد و از سوی دیگر نحوه استفاده از این سموم در گلخانه ها و مزارع حتما از سوی دولت کنترل شود.