اسماعیل اسفندیاری‌پور با اشاره به وضعیت تولید گندم از آغاز دولت یازدهم تاکنون می‌افزاید: میزان تولید گندم در سال 92 معادل 9 میلیون و 304 هزار تن و خرید تضمینی گندم نیز معادل چهارمیلیون و 800هزار تن بود که با اجری طرح افزایش ضریب خوداتکایی گندم از سال زراعی 93-1392 با رشد 43درصدی تولید گندم در سال 97 به 13میلیون و 300هزار تن افزایش یافت.
برآورد تولید گندم در سال جاری
با توجه به عدم تمایل گندمکاران به تحویل کامل گندم به سیلوها به دلیل نرخ خرید تضمینی پایین گندم، از او درباره برآورد میزان تولید در سال جاری می‌پرسم. او پاسخ می‌دهد: برآورد میزان تولید گندم در سال جاری در حدود 14 میلیون تن است (که پس از اعلام مرکز آمار و فناوری اطلاعات قابل استناد خواهد بود) که با این میزان، نیاز کشور به گندم مرتفع می‌شد، اما با توجه به عدم مدیریت مناسب در امر خرید گندم و پایین بودن نرخ خرید تضمینی و عدم تمایل گندمکاران به تحویل کامل گندم به سیلوها، خرید در سال جاری در حد انتظار و متناسب با تولید محقق نشده است.
اعتبارات موردنیاز خودکفایی گندم حذف شد
مجری طرح گندم با نقد عملکرد سازمان برنامه و بودجه درخصوص پایدارسازی ضریب خوداتکایی گندم، می‌گوید: پادار کردن اعتبارات مورد نیاز طرح افزایش ضریب خوداتکایی گندم که تا سال 1394 به‌عنوان ردیف اعتباری مهم‌ترین محصول زراعی کشور شناخته می‌شد، توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی حذف شد و از آن سال به این سو، با اعتبار اندک که با الزامات طرح به هیچ‌وجه منطبق نبود، ارقام ناچیزی آن هم در پایان سال به طرح افزایش ضریب خوداتکایی گندم تخصیص می‌یابد.
اسفندریاری‌پور با اشاره به سیاست، راهبردها و عوامل پایداری برای خودکفایی گندم تصریح می‌کند: برنامه‌های امور زیربنایی از جمله تجهیز و نوسازی اراضی، زهکشی، تأمین و تنوع ارقام پرپتانسیل کیفی متناسب با اقلیم‌های مختلف کشور و مقاوم به انواع تنش‌ها اجرایی شده و همچنین سطح پوشش بذور گواهی‌شده در گندم آبی به 65درصد و در گندم دیم به 45 درصد توسعه یافته است.
افزایش انگیزه کشاورزان با حمایت ویژه ملی
او در ادامه با بیان اینکه حمایت ویژه از افزایش کارایی مصرف آب (W.P) به‌عنوان یک ضرورت غیرقابل انکار ضروری است، می‌افزاید: با توجه به استفاده از تکنولوژی‌های نوین و کارآمدتر در فرآیند تولید، استفاده از آبیاری میکرو در زراعت گندم به حمایت ویژه ملی نیاز دارد و معاونت آب و خاک باید به آن اهتمام لازم را داشته باشد تا انگیزه کشاورزان به تولید گندم و بهره‌گیری از این سیستم آبیاری قطره‌ای افزایش یابد.
ضرورت اعلام به موقع و مناسب نرخ تضمینی گندم
اسفندیاری‌پور بر الزامات دیگری که پایداری ضریب خودکفایی گندم را به دنبال خواهد داشت، اشاره کرده و می‌گوید: اعلام به موقع و مناسب نرخ تضمینی گندم و دیگر محصولات قبل از شروع سال زراعی بسیار ضروری است. این در حالی است که استمرار خرید تضمینی و پرداخت به‌موقع وجوه محصول گندم کشاورزان نیز باید به‌طور مداوم پیگیری شود. همچنین تأمین به‌هنگام کودهای ماکرو و میکرو از نظرکمی و کیفی و اجرای برنامه ارتقاء تغذیه و حاصلخیزی خاک و افزایش مواد آلی خاک برای افزایش عملکرد و غنی شدن دانه گندم از جمله ضرورت‌های پایدارسازی ضریب خوداتکایی گندم به شمار می‌رود.
ضرورت اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت برای خرید کمباین و تراکتور
او با اشاره به اهمیت توسعه مکانیزاسیون برای کاهش ضایعات گندم هنگام برداشت محصول، تصریح می‌کند: اجرای برنامه ارتقاء مکانیزاسیون، کاهش خاکورزی مرسوم، افزایش سطوح خطی‌کاری، کشت مستقیم، کشاورزی حفاظتی در اراضی آبی و دیم، تأمین کافی انواع کمباین، تراکتور متوسط، نیمه‌سنگین و سنگین براساس عملکردهای پیش‌بینی شده و تخصیص تسهیلات ارزان‌قیمت برای ورود تکنولوژی به مزارع و تخصیص کمباین‌های نو، باید مورد توجه و عمل قرار گیرد تا ضایعات هنگام برداشت محصول به حداقل ممکن کاهش یابد.
رفع معضل کاهش درصد مواد آلی و حاصلخیزی خاک از طریق بهبود تغذیه، توسعه کم خاکورزی و کشاورزی حفاظتی، مدیریت آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز و اصلاح روش کنترل بیماری‌های برگی گندم (سپتوریوز، لکه خرمائی، سفیدک سطحی، فوزاریوز و… )، تهیه و تدارک سموم کیفی در کنترل علف‌های هرز، آفات و بیماری‌های گندم. توسعه همکاری با مرکز تحقیقات بین‌المللی، کنترل وکاهش ضایعات در فرآیند تولید فرآوری و عرضه و مصرف، اقدامات تشویقی نظام‌مند برای کشاورزانی که در بهره‌وری از آب و سایر نهاده‌های تولید پیشتاز هستند، سازماندهی و جلب مشارکت کشاورزان پیشرو در گروه‌های مشورتی در مناطق تولید، توسعه روش‌های کشاورزی دقیق با استفاده از دانش و ادوات نوین، توسعه تحقیقات کاربردی بخش خصوصی و توجه به سازگاری‌های خصوصی ارقام، اقدامات پشتیبانی بیمه، تسهیلات اعتباری سرمایه در گردش، تهیه ماشین‌آلات کشاورزی از جمله اقداماتی است که به گفته مجری طرح گندم باید مورد توجه قرار گیرد.
وزارت جهاد کشاورزی برای بهبود کیفیت گندم چه کرد؟
او درباره عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در زمینه بهبود کیفیت گندم، گفت: معرفی ارقام آبی و دیم گندم معمولی و دوروم پرپتانسیل با ویژگی‌های کیفی مناسب و مقاوم به بیماری‌ها و کودپذیری بالا، رشد 65 درصدی تولید و مصرف بذر گواهی‌شده در سال 98 در مقایسه با سال 96، ضدعفونی و بوجاری نزدیک به 100درصد بذور گندم خودمصرفی زارعین در راستای بهبود کیفیت گندم در دستور کار قرار دارد.
اسفندیاری‌پور ادامه داد: تأمین و تدارک به‌موقع انواع سموم مورد نیاز زراعت گندم حتی‌الامکان از منابع اصلی. انجام مبارزه اصولی و به‌موقع با عوامل خسارت‌زای زراعت گندم خصوصاً علف‌های هرز، آفت کلیدی سن غلات و بیماری‌ها، تأمین کود مورد نیاز این زراعت و نظارت و کنترل بر کیفیت کودهای عرضه شده در کشور نیز از جمله مواردی است که در راستای بهبود عملکرد گندم مورد تأکید قرار گرفته است.
هفت اقدام در راستای افزایش عملکرد گندم دیم
مجری طرح گندم با بیان اینکه برای افزایش عملکرد گندم دیم هفت اقدام اصولی انجام گرفته است، تصریح می‌کند: اجرای دو پروژه بزرگ ملی در استان‌های مهم تولیدکننده گندم کشور شامل پروژه امنیت غذایی و پروژه افزایش عملکرد و بهره‌وری نظام‌های گندم‌بنیان برای توسعه و افزایش عملکرد گندم دیم در دستور کار قرار گرفته است. توسعه کشت ارقام جدید سازگار با عملکرد و کیفیت بالا، توسعه کشاورزی حفاظتی، توسعه کشت با عمیق‌کارها، بهبود تغذیه گیاهی از طریق مصرف کودهای ماکرو و بذرمال و معرفی الگوهای جدید تناوبی در اراضی دیم از دیگر اقداماتی که در این راستا انجام گرفته است.
منبع: ایلنا