رئیس مرکز ملی توسعه مکانیزاسیون کشاورزی وزارت جهاد، محدودیت عرضه را یکی از مهم ترین دلایل نابسامانی بازار تراکتور عنوان کرد.
درسالهای اخیر افزایش تصاعدی قیمت تراکتور برای کشاورزان مشکلات زیادی را ایجاد کرده، همچنین در زمینه توسعه کشت دانه های روغنی گفته می‌شود یکی از دلایل عقب ماندگی در این حوزه، عدم وجود کمباین های تخصصی برداشت کلزا است.
در همین راستا کامبیز عباسی، رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی وزارت جهادکشاورزی در گفتگو با خبرگزاری مهر در پاسخ به این پرسش که وزارت جهادکشاورزی برای حل مشکل افزایش قیمت تراکتور و کمباین در سال های اخیر، به عنوان یکی از بزرگترین دغدغه های کشاورزان، چه تدبیری در نظر دارد؟ گفت: یکی از چالش هایی که ما در سال های اخیر با آن مواجه شدیم و باعث شد که بسیاری ما با دشمنی کنند، این بود که جلوی افزایش بی‌رویه قیمت ها را گرفتیم و عنوان کردیم که نمی‌شود روند افزایش قیمت محصولات کشاورزی یک روند ثابت باشد اما قیمت ماشین‌آلات به طور تصاعدی بالا برود.
وی با اشاره به اینکه سیستم های نظارت بر قیمت ها خارج از وزارت جهاد کشاورزی هستند، افزود: این وظیفه سازمان حمایت است که چنین مسائلی را مدیریت و کنترل کند ضمن اینکه اخیراً نیز مسئولان این سازمان روابط خوبی با ما دارند و بازار را کنترل می‌کنند.
این مقام مسئول با اشاره به فعالیت ۵۲۳ سازنده و عرضه و واردکننده انواع ماشین آلات کشاورزی در کشور توضیح داد: کمتر از پنج درصد این افراد، اشخاصی هستند که به دنبال درآمد با تیراژ کم اند. به عبارتی آنها می خواهند تولید را با تیراژ کم انجام دهند اما به لحاظ اقتصادی سود بالایی ببرند بنابراین معترض هستند که ما نباید در قیمت دخالت کنیم و نظر مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی نیز این است که تسهیلات بانکی به سختی برای کشاورزان فراهم می‌شود و قرار نیست که این تسهیلات در اختیارگرانفروشانقرار گیرد. پس ما با افزایش بیش از اندازه قیمت ها توسط برخی از این شرکت ها مخالفیم.
عباسی درباره اینکه برخی عنوان می‌کنند سهمیه بندی که وزارت جهاد کشاورزی انجام داده، منجر به افزایش بی رویه قیمت ها می‌شود، گفت: چنین مسئله ای به هیچ عنوان صحت ندارد. زمانی که تقاضا بیش از عرضه باشد، چنین اتفاقی می‌افتد.
محدودیت عرضه منجر به نابسامانی در بازار تراکتور شده است / امسال به ۵۰ هزار تراکتور نیاز داریم!
وی به این پرسش که آیا محدودیت در تعداد کارخانجات تولیدکننده تراکتور و کمباین و انحصاری که در این زمینه وجود دارد، به این مسئله دامن زده است؟ پاسخ داد: به نکته خوبی اشاره کردید. این مسئله نیز مزید بر علت است. ما اگر دو تا سه کارخانه داشتیم که با تیراژ بالا تولید می کردند، شرایط نیز متعادل تر بود. برآوردها نشان می دهد که سالانه ۲۰ تا ۲۲ هزار دستگاه تراکتور در کشور مورد نیاز است. در پنج سال گذشته سال هایی بوده که میزان تولید تراکتور بین ۱۰ تا ۱۳ هزار دستگاه بوده است.
عباسی ادامه داد: برآوردهای ما نشان می دهد که امروز حدود ۳۵ هزار نفر در نوبت دریافت تراکتور هستند این یعنی در برخی از سال ها ۵ تا ۷ هزار تراکتور کمتر از میزانی که باید تحویل مردم می شده، تحویل داده شده است.
رئیس مرکز ملی توسعه مکانیزاسیون کشاورزی وزارت جهاد اضافه کرد: با توجه به نیاز سالانه کشور و تعداد افرادی که در نوبت دریافت تراکتور قرار دارند، امسال نزدیک به ۵۰ هزار دستگاه تراکتور نیاز داریم که قطعاً کارخانه نمی تواند این تعداد را تولید کند.
وی درباره اینکه آیا کارخانه می‌تواند رقم ۲۲ هزار دستگاه تراکتور را در یک سال تولید کند؟ تصریح کرد: کارخانه در بهترین شرایط توانسته به محدوده ۱۷ تا ۱۸ هزار و نهایتاً ۲۰ هزار دستگاه دست یابد بنابراین ما در کشور با کمبود مواجه هستیم اما برخی صورت مسئله را عوض می‌کنند چون به دنبال هرج و مرج هستند.
دلالان اینستاگرامی، در بازار تراکتور تنش ایجاد می‌کنند
رئیس مرکز ملی توسعه مکانیزاسیون کشاورزی وزارت جهادکشاورزی با اشاره به فعالیت عده ای دلال در اینستاگرام اضافه کرد: برخی از سایت های دلالی و فروشندگی که خودشان را اتفاقاً خبرنگار هم جا می‌زنند، جوسازی های زیادی در این زمینه انجام می دهند که سهمیه بندی ایراد دارد درحالی که تمام سایت آنها پر از تبلیغات ماشین است و کاملاً شفاف است که این افراد به دنبال ایجاد بازار سیاه هستند تا بتوانند اهداف خود را تحقق ببخشند.
عباسی تصریح کرد: قرار است امسال سامانه ای ایجاد شود تا متقاضیان در این سامانه ثبت نام و سهمیه خود را دریافت کنند که در آن همه چیز کاملاً شفاف و مشخص است و مقدمات کار نیز فراهم شده است.
وی افزود: این خبر خوبی است برای کسانی که می خواهند تراکتور بگیرند چرا که الان فقط بازار تراکتور دچار مشکل است و در عرضه باقی کالاها مشکلی وجود ندارد.
کامبیز عباسی درباره اینکه آیا الان کشور در حوزه کمباین مشکل ندارد؟ گفت: خیر در حوزه کمباین، بذرکار، سمپاش، تجهیزات شیلاتی، تجهیزات دام و طیور و گلخانه، هیچ مشکلی وجود ندارد چرا که ۵۲۰ شرکت در این زمینه فعال هستند و ۲۵۰۰ قلم کالای متنوع را تولید می‌کنند و مردم نیز هر کدام از آنها را که بخواهند می‌خرند. در حوزه تراکتور نیز به دلیل اینکه تولید آن در کشور محدود است، مشکل داریم.
عباسی با بیان اینکه ۹۷ درصد تولید تراکتور در اختیار یک کارخانه و کمتر از سه درصد آن در اختیار سایر تولیدکنندگان است، افزود: این کارخانه سرمایه ملی کشور و مورد حمایت تمام بخش های کشاورزی است و توقع ما این است که حوزه صنعت حمایت های ویژه ای را از آن انجام دهد تا بتواند تولیدات ارزان قیمت تری را به بازار ارائه کند.
این مقام مسئول تاکید کرد: افزایش قیمت های ناشی از دستمزد کارگران و مواد اولیه نباید از جیب کشاورزان برداشته شود و دولت باید در این زمینه حمایت های لازم را انجام دهد.
وی درباره اینکه آیا برای رسیدن به تعادل در بازار نباید انحصاری که در تولید تراکتور وجود دارد، شکسته شود؟ گفت: این سوال را باید وزیر صنعت جواب بدهد.
عباسی درباره اینکه شما به عنوان یک کارشناس چه نظری در این زمینه دارید؟ گفت: به عنوان یک کارشناس و رئیس مرکز ملی توسعه مکانیزاسیون کشاورزی نظرم این است که صد درصد باید این اتفاق بیفتد و ما در عرضه سایر ماشین آلات کشاورزی موفق بودیم و این انحصار را شکستیم. در حوزه تراکتور اگرچه در ظاهر کارخانجاتی تولید می‌کنند، اما تولید آنها بسیار اندک است و قابل رقابت با کارخانه بزرگ نیست.
رئیس مرکز ملی توسعه مکانیزاسیون کشاورزی وزارت جهادکشاورزی در بخش دیگری از سخنان خود درباره اینکه آیا این انحصار منجر به این شده که شرکت مذکور هر طور می‌خواهد عمل کند؟ گفت: نمی توان این طور اظهار نظر کرد چرا که آن شرکت نیز تولید می‌کند و در ایامی نیز کمک های زیادی به بخش کشاورزی کرده است.
وی در واکنش به مباحث مطرح شده مبنی بر اینکه برخی عنوان می کنند تراکتورها و ماشین آلاتی که باید در قالب سهمیه در اختیار کشاورز قرار گیرد، به کشاورزان واقعی نمی رسد و افراد دیگری این تراکتورها را دریافت و در بازار آزاد با چندین برابر قیمت عرضه می‌کنند، گفت: کارگروهی در استان ها وجود دارد که اهلیت کشاورزان را می سنجد. این کارگروه در شهرستان ها و دهستان ها نیز فعال است ضمن اینکه کشاورزان یکدیگر را کاملاً می‌شناسند و اگر حقی از کسی ضایع شود، تا خود وزارتخانه نیز پیگیری می کنند که چرا چنین اتفاقی افتاده است.
رئیس مرکز ملی توسعه مکانیزاسیون کشاورزی وزارت جهاد با طرح این پرسش که چرا این مباحث در سال های اخیر مطرح شده و پیش از آن نیز وجود نداشته است؟ گفت: چون با انباشت تقاضا مواجه هستیم و به تقاضاها پاسخ خوبی داده نشده است. همچنین با توجه به نوساناتی که در بازار وجود دارد، کشاورزان نگران هستند که اگر امروز تراکتور را دریافت نکنند، فردا گران می شود و این عوامل منجر به گسترش افترا شده و یک عده نیز می خواهند از آب گل آلود ماهی بگیرند و به این شرایط دامن می زنند.
عده ای می‌خواهند سهمیه بندی و اهلیت سنجی نباشد تا دلالان یکجا همه را بخرند!
عباسی تصریح کرد: برای این عده بهتر است که سهمیه بندی واهلیت سنجیانجام نشود تا دلالان اینترنتی یکجا ۵۰ دستگاه تراکتور را خریداری و مخفی کنند و مدتی بعد با قیمت های بسیار گزاف، آنها را بفروشند.
وی با اشاره به اینکه راه اندازی سامانه الکترونیکی خرید تراکتور منجر به این می‌شود که تمام امور ساماندهی شود، گفت: واگذاری تراکتوری که به صورت سهمیه ای خریداری شده به راحتی امکان پذیر نیست چرا که کشاورزان عموماً با تسهیلات این دستگاه ها را خریداری می کنند و باید کل این تسهیلات را نیز پس بدهند بنابراین فروش آن به شکل وکالتی کار ساده و منطقی نیست ضمن اینکه تراکتورها پلاک گذاری می شوند و ما در این حوزه مذاکراتی داشته ایم که وقتی این پلاک گذاری انجام شد، نتوانند مجدداً آن را عوض کنند چرا که خرید تراکتور تسهیلاتی است و اگر قرار باشد کشاورز آن را بفروشد، باید به صورت وکالتی و پنج ساله این کار را انجام دهد و کمتر کسی چنین ریسکی را انجام می دهد البته بررسی هایی که ما کردیم نشان می دهد کمتر از یک درصد کسانی که تراکتور را خریداری کردند، آن را فروخته اند.
عباسی درباره اینکه آیا با چنین افرادی برخورد می شود؟ گفت: صد درصد.اگر بانک کشاورزی مطلع شود چنین اتفاقی رخ داده به سرعت اسناد خریدار شامل چک، سفته ووثایقرا به اجرا می گذارد و اعلام می‌کند که وام گرفته شده باید به طور کامل برگردد و چون تعهد داده شده، باید جرایم آن نیز پرداخت شود.
رئیس مرکز ملی توسعه مکانیزاسیون کشاورزی وزارت جهاد درباره اینکه آیا نمی توان کسری نیاز به تراکتور را وارد کرد؟ افزود: قیمت نمونه های مشابه خارجی بسیار با قیمت های داخلی فاصله دارد و اصلاً مقرون به صرفه نیست به همین جهت اولویت ما این است که تولیدکنندگان داخلی را حمایت کنیم تا کسانی که الان مونتاژ می‌کنند، به سمت تولید بروند و با تعداد بیشتری تکثیر کنند. همچنین کارخانجات تولیدکننده تراکتور باید به شدت مورد حمایت قرار گیرد چرا که اصلاً نمی توانیم این نیاز را از محل واردات تأمین کنیم.
عباسی درباره اینکه تنها کارخانه بزرگ تولیدکننده تراکتور چگونه می‌تواند به کسری به وجود آمده پاسخ دهد؟ گفت: وزارت صنعت باید از این کارخانه حمایت کند تا خط تولیدش را توسعه دهد. همچنین باید شرایطی ایجاد شود تا این کارخانه سه شیفت کار کند. از طرف دیگر، حدود ۱۰ کارخانه تراکتورسازی دیگر داریم که دولت باید مشکلات آنها را بررسی و برطرف کند تا بتوانند با توان بیشتری در عرصه تولید فعالیت کنند.
هیچ مشکلی درتأمین کمباین تخصصی کلزا نداریم / برداشت کلزا برای کمباین داران صرفه اقتصادی ندارد
این مقام مسئول در بخش دیگری از سخنان خود به این پرسش که گفته می‌شود یکی از بزرگترین دلایل عقب ماندگی طرح توسعه دانه های روغنی بحث ماشین آلات و به ویژه کمباین تخصصیکلزابوده است و عنوان شده که ما در کشور کمباین های تخصصی برای برداشتکلزانداریم، پاسخ داد: طی سه تا چهار سال اخیر ما در حوزه برداشتکلزاکشور هیچ مشکل تکنولوژیک ماشینی نداریم و تمامکلزایتولیدی با ریزدانه کارهای تولید داخل کشت و کار می‌شود ضمن اینکه کمباین غلات وکلزاشبیه به هم هستند و فقطهِدآنها عوض می‌شود.
وی اضافه کرد: در کشور سازندههدکلزاداریم ضمن اینکه واردات نیز در این زمینه انجام شده بنابراین هیچ محدودیتی برای برداشتکلزاوجود ندارد اما به دلیل پراکندگی کشت و سخت بودن برداشت این محصول، هر کمباین داری قبول نمی کندکلزارا برداشت کند چرا که می‌گوید «من می‌توانم یکجا ۵۰۰ هکتار گندم برداشت کنم» اما برای کلزا باید ۱۰ بار سوار ماشین شود و با تریلی به این مزرعه و آن مزرعه برود بنابراین برای کمباین داران صرفه اقتصادی ندارد و هزینه برداشت کلزا نیز به این علت بالاست.