دبیر اجرایی خانه کشاورز شهرستان زنجان: آمارهای جهاد کشاورزی جای اشکال دارد!/ رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان: نمی‌گوییم آمارهایمان بدون خطاست اما استفاده از واژه اشکال در هم چندان مناسب نیست!/ دبیر اجرایی خانه کشاورز استان: اگر آمار جهاد کشاورزی درست بود نباید در روستاها مددجوی کمیته امدادی داشته باشیم!
پس از اعلام سرانه درآمد سالانه کشاورزان استان به میزان ۱۸۳ میلیون تومان، تشکل‌های کشاورزی و نمایندگان کشاورزان نسبت به آن واکنش نشان داده و صراحتاً گفتند که آمار اعلامی جهاد کشاورزی جای اشکال دارد چراکه اگر این مبلغ اعلامی درست باشد دیگر نباید در روستاها، کشاورزی که مددجوی کمیته امداد باشد را بتوان پیدا کرد!
روح‌الله حسنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در آئین معرفی و تجلیل از برگزیدگان ملی و استانی بخش کشاورزی استان زنجان که صبح ۲۵ خردادماه برگزار شد، اظهار کرد که حدود ۱۸۳ میلیون تومان در سال، سرانه درآمد کشاورزان است.
او گفت که تولیدات کشاورزی استان زنجان علاوه بر تأمین نیازهای خود، کمبودهای استان‌های دیگر را نیز تأمین می‌کند. ۱۰۰ هزار بهره‌بردار به تولید بیش از ۳ میلیون تن محصول باغی و زراعی در سال می‌پردازند که این ارقام قابل‌توجه است.
جهاد کشاورزی استان زنجان مبنای آمار موردادعایش را اعلام کند!
اما عبدالرضا اعتمادیان، دبیر اجرایی خانه کشاورز استان زنجان می‌گوید این آمار رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان دارای ابهاماتی است! اول اینکه درآمد سرانه به معنی میانگین درآمد مردم یک منطقه یا کشور در طول مدت مشخصی است و باید رئیس جهاد کشاورزی مشخص کند محاسباتش مربوط به کدام بازه زمانی است بر اساس آخرین سرشماری مربوط به سال ۱۳۹۵، که جمعیت روستایی (روستانشینان) حدود ۳۴۶ هزار نفر بود؟
اعتمادیان بابیان اینکه مبنای آمارهای کشاورزی هیچ‌گاه مشخص نشده است و مسئولان مربوطه به‌گونه‌ای آمار را بیان می‌کنند که گویا ما در عرصه تولید و تأمین محصولات خودکفا شده‌ایم درحالی‌که مشکل‌داریم!، اضافه می‌کند: طبق آمار ارائه‌شده اخیر از سوی سازمان جهاد کشاورزی، سالانه ۳ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی تولید می‌شود آیا آمار ارائه‌شده مربوط به سرانه درآمد کشاورزان بر اساس ۳ میلیون تن تولید اعلامی است؟ همه این محصولات که به مصرف نمی‌رسند! طبق آمارها ۲۵ تا ۴۰ درصد محصولات تبدیل به ضایعات می‌شود. اگر فرض کنیم ۲۵ درصد از ۳ میلیون تن محصول تولیدی تبدیل به ضایعات می‌شود تناژ واقعی تولید ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تن می‌شود!
دبیر اجرایی خانه کشاورز استان زنجان با اشاره به آمار تولید در بخش زراعت اعم از آبی و دیمی در سال ۹۹ عنوان می‌کند: مبنای آماری که ارائه می‌دهم سال ۹۹ است زیرا آمار سال ۱۴۰۰ هنوز احصا نشده است. بر اساس آخرین آمار از سوی مرجع رسمی، میزان تولیدات زراعی بخش آبی یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار تن و بخش دیم نیز ۳۹۹ هزار تن بوده است. که سهم گندم و حبوبات در زراعت دیم قابل‌توجه است.
اعتمادیان میزان سطح بخش باغی اعم از دیم و آبی را به ترتیب یک‌میلیون و ۱۱۱ هزار هکتار و ۵۸ هزار هکتار و سطح بخش زراعت اعم از آبی و دیم را به ترتیب ۱۰۶ هزار و ۳۳۸ هزار هکتار اعلام می‌کند که با آمار ارائه‌شده همخوانی ندارد!
اما روح‌الله حسنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان با ارائه آخرین آمار، میزان محصولات باغی در سطح ۸۱۵۹۱ هکتار، با تولید ۴۳۹۸۱۴ تن و محصولات زراعی در سطح ۴۳۹۹۲۰ هکتار، با تولید ۲۱۹۲۸۸۲ تن اعلام می‌کند که در محاسبات با دقت لحاظ شده است.
بااین‌حال عبدالرضا اعتمادیان، دبیر اجرایی خانه کشاورز استان زنجان خطاب به مسئولان سازمان جهاد کشاورزی استان می‌گوید: آیا سرانه درآمد اعلامی خالص است یا ناخالص؟
روح‌الله حسنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان هم در پاسخ تأکید می‌کند که «این آمار مربوط به درآمد ناخالص است، چون با توجه به ارزش ریالی محصول تولیدشده محاسبه‌شده است. البته باز تأکید می‌شود که این اعداد با ارزش ریالی زمان تهیه آمار محاسبه‌شده که طبیعتاً در سال جاری با توجه به تغییر قیمت‌ها، ارقام متفاوتی را نشان خواهند داد.»
بااین‌وجود عبدالرضا اعتمادیان، دبیر اجرایی خانه کشاورز استان زنجان در ادامه بابیان اینکه بخشی از زمین‌های کشاورزی «اجاره‌ای» بوده و بهره‌بردار در ازای پرداخت مبلغی به مدت مشخصی زمین را اجاره می‌کند، می‌گوید: آیا این مهم در آمار اعلامی جهاد کشاورزی موردتوجه قرارگرفته است؟
اعتمادیان کرایه حمل‌ونقل و به‌کارگیری نهاده، تجهیزات و ماشین‌آلات اجاره‌ای بابت کاشت، داشت و برداشت را هزینه‌های پرداختی کشاورزان اعلام کرده و می‌گوید: تصور نمی‌کنم سرانه درآمد کشاورزان استان به‌طور متوسط ۱۸۳ میلیون تومان در سال باشد!
آمارهای جهاد کشاورزی جای اشکال دارد!
وی نقدی هم به آمار ارائه‌شده مربوط به تعداد بهره‌برداران استان در گزارش رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان وارد کرده و تأکید می‌کند: آمار مربوط به سرانه درآمدی کشاورزان با احتساب ۱۰۰ هزار بهره‌بردار بوده است؟ اگر بله که به نظرم درست نیست! چراکه تقریباً اعضای خانواده کشاورز در مراحل تولید به کشاورز کمک کرده و در تولید نهایی محصول نقش دارند پس در آمار مربوط باید فعالان این بخش و خانواده‌هایشان را محاسبه کند.
اعتمادیان بابیان اینکه تمامی سود حاصل از تولید به تولیدکننده اصلی نمی‌رسد، اضافه می‌کند: دراین‌بین دلالان سود بیشتری می‌برند آیا درآمد دلالان از سرانه درآمد کشاورزان واقعی کسر شده است؟
روح‌الله حسنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در پاسخ به منتقدان که خواستار ارائه مبنای آمار اعلامی هستند، عنوان می‌کند: میزان تولید محصولات کشاورزی در زیر بخش‌های تولیدات دام، طیور، آبزیان، زنبورعسل و باغبانی و زراعت به تفکیک محاسبه و با توجه به ارزش ریالی محصولات(قیمت محصولات در آن مقطع زمانی که آمار تهیه می‌شد)، ارزش ریالی کل محصولات کشاورزی به‌دست‌آمده است!
اما رسول بیات، دبیر اجرایی خانه کشاورز شهرستان زنجان در ادامه اظهارات «اعتمادیان» تصریح می‌کند: برای به دست آوردن سرانه ملی کشورها، میزان تولید ناخالص داخلی بر جمعیت کشور تقسیم می‌شود. درآمد سرانه کشاورز نیز به همین روش است. آیا در محاسبه جهاد کشاورزی استان زنجان اعضا و خانواده کشاورز که در تولید نهایی نقش دارند، در نظر گرفته‌شده است؟
بیات بابیان اینکه درمجموع آمار اعلامی درست نیست و جای اشکال دارد، اضافه می‌کند: به‌طور میانگین ۴۰۰ هزار نفر (کشاورز و اعضای خانواده کشاورز) در امر تولید نقش دارند که باید در محاسبات به آن توجه داشت. نمی‌دانم رئیس سازمان جهاد کشاورزی به‌خوبی نتیجه آمار احصا شده را اعلام نکرده‌اند یا این آمار به‌درستی منعکس نشده است!
نمی‌گوییم آمارهایمان بدون خطاست اما استفاده از واژه «اشکال» هم چندان مناسب نیست!
البته روح‌الله حسنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی در این خصوص تأکید می‌کند: رقم اعلامی مربوط به درامد سرانه به ازای هر بهره‌بردار است نه سرانه درآمد تک‌تک اعضای خانواده!
حسنی در واکنش به اظهارات دبیر اجرایی خانه کشاورز شهرستان زنجان که معتقد به وجود اشکال در آمار اعلامی جهاد کشاورزی است، می‌گوید: شاید استفاده از واژه اشکال چندان مناسب نباشد! در ابتدا ذکر این نکته ضروری است که نه‌فقط، متولی تهیه و نشر همه آمار کشوری که به‌نوعی در بخش کشاورزی اثرگذار است، مجموعه جهاد کشاورزی نیست، بلکه آمار تخصصی بخش کشاورزی، فی النفسه متأثر از وجود آمارهای دیگری است که هم موردنیاز جهاد کشاورزی و هم در اختیار دستگاه‌هایی به‌غیراز جهاد کشاورزی است که برخی از این آمارها تهیه‌شده و برخی نیز در دست تهیه است. مثل آمار دقیق مساحت قطعات اراضی کشاورزی، میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی (شرکت آب منطقه‌ای)، جمعیت شاغل و فعال در این بخش(مرکز آمار) که وجود سه مورد اخیر برای بخش کشاورزی بسیار مهم است.
به اعتقاد حسنی، وجود یا عدم وجود و یا نقص آمار در این موارد، طبیعتاً آمار تخصصی بخش کشاورزی را نیز تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. اما به‌طور تخصصی در بخش کشاورزی بر آنیم که برنامه‌ریزی دقیق‌تری نسبت به قبل داشته باشیم و توقع ما از خودمان در تهیه آمار، برای رسیدن به اهداف مدنظر بسیار بالاست، درنتیجه اهداف دقیق پیش رو، ایجاب می‌کند که در پی آمار دقیق‌تری باشیم و این مهم باعث شده که آمار فعلی، ما را اقناع نکند.
«از طرفی بدیهی است که ذاتاً علم آمار حتی در سرشماری‌های مهم و کلان جمعیتی نیز همچنان دارای خطاهایی است، اما وجود این خطاها منجر به کنار گذاشتن آمار موجود نشده و به معنای اشکال نیست و این سازمان مسیر تهیه آماری دقیق‌تر از هر آمار قبلی را، برای خود همیشه بازمی‌بیند. به‌عنوان‌مثال و در مسیر هر چه دقیق‌تر و الکترونیکی شدن بخش کشاورزی، خدمات مربوط به صدور مجوزها که پیش‌تر به‌طور دستی انجام می‌شد، به‌طور کامل به‌صورت مکانیزه و الکترونیکی انجام می‌شود که این مهم به‌نوبه خود، در داشتن آمار دقیق در این خصوص، به ما کمک شایانی می‌کند.»
اگر آمار جهاد کشاورزی درست بود نباید در روستاها مددجوی کمیته امدادی داشته باشیم!
رسول بیات، دبیر اجرایی خانه کشاورز شهرستان زنجان هم بابیان اینکه هیچ‌کسی منکر جایگاه کشاورزی زنجان در کشور نیست و ما در این بخش جزو ۱۰ استان نخست محسوب می‌شویم، عنوان می‌کند: تا ۲ سال اخیر جایگاه اقتصادی در زنجان به ترتیب کشاورزی، صنعت و خدمات بود. می‌خواهم عرض کنم که در نفس تولید مشکلی نداریم اما در حوزه فرآوری و ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی بسیار عقب‌افتاده‌ایم. عمده تولیدات کشاورزی ازجمله زیتون که قابلیت افزایش ارزش‌افزوده را دارد به‌صورت خام از استان و حتی کشور خارج می‌شود. باید بپذیریم که در این حوزه نتوانسته‌ایم موجبات افزایش درآمد را فراهم کنیم.
بیات با اشاره به اینکه سالانه بخشی از تولیدات کشاورزی تبدیل به ضایعات شده و از دسترس خارج می‌شود، نبود صنایع بسته‌بندی و بازاریابی مناسب در کنار نبود صنایع تبدیلی را از ایرادات این بخش اعلام می‌کند.
دبیر اجرایی خانه کشاورز شهرستان زنجان بابیان اینکه «هزینه‌های کارگری، هزینه به‌کارگیری تجهیزات و ماشین‌آلات نظیر تراکتور و کمباین و نهاده‌ها در کاشت تا برداشت» باید در محاسبات گنجانده شود، می‌گوید: با در نظر گرفتن این موارد با قاطعیت می‌گویم که آمار سازمان جهاد کشاورزی نمی‌تواند درست باشد! در سطح استان آمار دقیقی از میزان کشت هیچ محصولی نداریم و فقط بر اساس فرضیات حرف می‌زنیم اگر بناست در حوزه کشاورزی و درامد سرانه حرفی زده یا آماری بدهیم متولی احصای آمارها سازمان جهاد کشاورزی است که باید تمامی هزینه‌ها را محاسبه کنند.
روح‌الله حسنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی نیز در رابطه بااینکه آیا در محاسبات هزینه‌های تحمیلی برای تولید نهایی محصول به کشاورز در نظر گرفته‌شده است نیز تأکید می‌کند: اگر منظور از هزینه تحمیلی، همان هزینه تولید باشد، به‌هرحال هر تولیدی، هزینه‌ای دارد، اما اگر منظور هزینه خاص دیگری است که با عنوان هزینه تحمیلی یادشده، باید گفت هزینه‌ای غیرمتعارف که بتوان به آن هزینه تحمیلی گفت، به‌غیراز هزینه تولید متصور نیست.
هرچند که رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نمی‌گوید که آمار کشاورزی دقیق و بدون خطاست اما به‌هیچ‌عنوان وجود اشکال در آمار را قبول ندارد، عبدالرضا اعتمادیان، دبیر اجرایی خانه کشاورز استان زنجان با تائید اظهارات «بیات»، دبیر اجرایی خانه کشاورز شهرستان زنجان می‌گوید: اگر آمار جهاد کشاورزی استان زنجان درست است و اشکالی هم ندارد، پس نباید در روستاها شاهد مددجوی کمیته امدادی باشیم در حالی طبق آمار این ارگان حمایتی ۳۰ تا ۴۰ درصد افراد تحت پوشش در روستاها ساکن هستند!
گفتنی است، مهرماه سال قبل باوجود ادعای تولید سالانه ۵۰۰ هزار تن محصول باغی و زراعی در استان، نه رئیس جهاد کشاورزی استان از سرنوشت این میزان تولید ادعایی خبر داشت و نه دیگر مدیران این سازمان آماری دقیقی داشتند و مشخص نبود مبنای این آمار و سرنوشت محصولات تولیدی چیست!
آبان ماه سال قبل نیز باوجوداینکه جواد تاراسی، رئیس وقت سازمان جهاد کشاورزی زنجان در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفته بود زنجان جزو ۵ استان برتر کشور در بحث تغییر الگوی کشت است در گفت‌وگو با صدای زنجان صراحتاً گفت که «چنین حرفی را نگفته‌ام. خبرنگار اشتباه متوجه شده است که بعد از پیگیری شما از خبرگزاری خواسته‌ایم مطلب را اصلاح کند!»
صدای زنجان/