به رغم تهیه و تدوین و طراحی برنامه های مختلف از سوی وزارت جهاد کشاورزی و معاونت زراعت برای تولید بیشتر با آب کمتر در قالب کشاورزی قراردادی و یا ترغیب کشاورزان به کاشت محصولات راهبردی، شاهد هستیم که تجار کشورهای همسایه از جمله ترکیه و دبی از طریق میادین عمده میوه و تره بار وارد عمل شده و مستقیم با کشاورزان تماس می گیرند که اگر فلان یا بهمان محصول غیر راهبردی را بکارید با قیمتی که سود قابل توجهی در آن است از شما خریداری می کنیم.
سالاری، کشاورز کرمانی که حساسیت زیادی نسبت به هدررفت آب دارد و همواره موضوعات مختلفی را در ارتباط با سیاست گذاری های کشاورزی مورد بحث قرار می دهد، این بار در تماس با خبرنگار ما می گوید: از میادین عمده میوه و تره بار تماس گرفته اند که اگر هندوانه بکارید به صورت تضمینی و با قیمت خوب از شما خریداری می کنیم.
وی افزود: وقتی نسبت به اصل مسئله کنجکاوی کردم گفتند؛ تُجاری از ترکیه و دبی با ما تماس گرفته اند که حاضرند هندوانه را با قیمت تضمینی و مشخص و با احتساب تمام هزینه ها، از سر مزرعه خریداری و بعد از سایز بندی و بسته بندی خودشان به این کشورها و چه بسا کشورهای اروپایی صادر می کنند. سالاری می گوید: به واقع کشاورزی قراردادی در حوزه کالاهای راهبردی تبدیل به کشاورزی قراردادی برای تولید هندوانه یا محصولات صیفی و سبزی آب بر شده است.
سالاری کشاورز پیشرو کرمانی با ابراز نگرانی و دریغ می گوید: متاسفانه به خاطر وضع نامناسب مالی کشاورزان در منطقه، مقاومت آنها در برابر این پیشنهادات کاهش یافته و احتمال دارد در عرصه رقابت های اجتناب ناپذیر، این شیوه سفارش تضمینی به یک روش و الگو تبدیل شود و برنامه هایی که در چارچوب کشت قراردادی کالاهای راهبردی مانند گندم، جو و غلات از سوی معاونت زراعت طراحی شده به کلی آسیب ببینند و به اهداف خود نرسند.
از سالاری سوال می کنم چاره چیست و شما به عنوان یک کشاورز خوش فکر و پیشرو چه راهکاری را پیشنهاد می دهید؟ می گوید: حالا که مباحث شرکت های دانش بنیان باب شده و سیاست کلی دولت تقویت و گسترش آنان است باید این شرکت ها از دفاتر خود خارج و برای رفع دغدغه هایی این چنینی که در حال شکل گیری است وارد عمل شوند.
وی در توضیح بیشتر این ایده گفت: خواهی نخواهی هندوانه در مناطقی چون کرمان یا اصفهان و سایر استان های جنوبی کشور کاشت می شود؛ اما یک شرکت دانش بنیان می تواند سامانه ای از صنایع تبدیلی را طراحی، تا آب هندوانه یا کنسانتره آن را به صورت یک کالای صنعتی و بسته بندی شده به بازار مصرف و پوست آن را به صورت خوراک دام به دامداری ها عرضه نماید.
سالاری می گوید: بارها شاهد بوده ام به دلیل تقاضای بازار در یک سال و افزایش قیمت هندوانه، کشاورزان در سال دیگر آنقدر هندوانه می کارند که به صورت ضایعات از بین می رود و زیان های هنگفت می بینند، ولی اگر صنایع تبدیلی در منطقه گسترش یابد و طبق قرارداد، با اعمال محدودیت که هر کشاورزی میزان مشخصی هندوانه، به عنوان یک محصول آب بر کشت کند، می تواند سود مناسبی را نصیب آنان کند و در عین حال به پیشرفت و کشت هر چه بیشتر کالاهای راهبردی بیفزاید.
وی گفت: متاسفانه وزارت جهاد کشاورزی به ویژه معاونت برنامه ریزی و اقتصادی و معاونت زراعت، به این موضوعات واقعی و تعیین کننده توجهی ندارند.
وی تاکید کرد: مسئولیت این نابسامانی ها بر عهده معاونت زراعت است که درک ملموس و عملی برگرفته از صحنه کشاورزی ندارد و یک سری برنامه ها را روی کاغذ دنبال می کند که به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. یک مجری و مسئول دولتی، اگر درک واقعی از زراعت و کشاورزی کشور داشته باشد متناسب با حرکت های تجاری اتخاذ تصمیم می کند.
وی افزود: افزایش نرخ خرید کالاهای تضمینی البته بسیار مثبت و بخشی از ضرورت های کشاورزی کشور است ولی بخش دیگری که بر اهداف کلان کشاورزی و تصمیمات وزارت جهاد کشاورزی از جمله کشاورزی قراردادی تاثیر گذار و تعیین کننده است، توجه به فعالیت های تجاری کشورهای همجوار است که همواره در جستجوی اب مجازی بوده اند.
سالاری در پایان یادآور شد که یک مدیریت خلاق، علاوه بر پیگیری برنامه های اعلام شده باید وضعیت های قابل انتظار آتی را پیش بینی و عکس العمل سریع و راهکار به موقع برای آنها ارائه کند.